کتاب الجوهر النضید فی شرح منطق التجرید تألیف علامه حلی (648-726ق) ، شرح کتاب منطق التجرید خواجه نصیر الدین طوسی است.
بخشی از پیشگفتار کتاب :
این کتاب در سنجش با دیگر نوشته های منطقی که در دست است بر همه از جهاتی برتری دارد :
- در موضوع خود کامل است ، یعنی تمامی بخش های منطق را در بردارد ، ولی در دیگر نوشته های این دانش بخشهائی را نیاورده اند.
- از دراز گوئی خسته کننده و کوتاه نویسی گیج کننده بر کنار است و راه میانه ای را برگزیده است ..
- روش این کتاب با روش کتاب های پیشین خود - الشفاء و اساس الاقتباس - همخوانی دارد و خواننده به راحتی می تواند خواسته خود را در جای پیش دانسته خود بیابد
با همه برتری ها که بر شمرده شد کمبود هایی نیز در این کتاب - مثل همه کتاب های منطقی دیگر - بچشم می خورد ، مانند :
- آوردن مثال های بیروح ریاضی گونه ...
- پیچیده نویسی بجای آسان نویسی که در جاهائی از این کتاب نیز دیده می شود
- نداشتن تمرین برای منطق آموزان ...
منطق التجرید و به تبع جوهر ، از روش تبویب ارسطویی که در کتاب شفاء ابن سینا از آن پیروی شده تبعیت می کند ، به همین جهت دارای نه فصل است :
- الفصل الاول : فی مدخل هذا العلم
- الفصل الثانی : فی المقولات
- الفصل الثالث : فی القضایا و احوالها
- الفصل الرابع : فی القیاس
- الفصل الخامس : فی البرهان و الحد
- الفصل السادس : فی الجدل
- الفصل السابع : فی المغالة
- الفصل الثامن : فی الخطابة
- الفصل التاسع : فی الشعر